Wekelijkse rustdag: afwijking

Elke handelaar of ambachtsman moet verplicht een wekelijkse rustdag hebben. De wekelijkse rustdag is een ononderbroken periode van 24 uur. De rustdag begint automatisch op zondag om 5 uur of om 13 uur en eindigt op de volgende dag op hetzelfde uur. U kan er voor opteren een andere wekelijkse rustdag te nemen, maar dan moet u die ook minstens zes maanden op dezelfde dag houden.

U kunt als handelaar of ambachtsman afwijken van deze sluitingsdag. Op vraag van één of meerdere handelaars kan de gemeente in bijzondere en voorbijgaande omstandigheden of ter gelegenheid van evenementen afwijkingen toestaan met betrekking tot de wekelijkse rustdag. Er kunnen maximaal 15 afwijkingen gevraagd worden per jaar. U kan steeds een aangifte doen bij de gemeente om een afwijking te vragen. Deze worden jaarlijks vastgelegd in december voor het daaropvolgende jaar, na goedkeuring van de adviesraad lokale economie en het college van burgemeester en schepenen. De vastgelegde data worden gepubliceerd op de website van de gemeente.

Afwijkingen voor 2019

Afwijkingen voor 2020

• U sluit uw handelszaak 24 uur ononderbroken.
• U vermeldt op een duidelijke en van buitenaf zichtbare wijze de wekelijkse rustdag.
• U houdt de gekozen rustdag minstens 6 maanden aan.

U kiest uw wekelijkse rustdag en het startuur van de sluiting (5u of 13u) of u kiest een afwijking op de wekelijkse rustdag en doet hiervan aangifte bij de gemeente.

Indien de wekelijkse rustdag op zondag valt, dan bent u niet verplicht om dit op een zichtbare plaats aan te brengen. Men gaat er dan automatisch van uit dat de wekelijkse rustdag op zondag is. Als de wekelijkse rustdag op een andere dag vastligt, dan moet u deze sluitingsdag met het aanvangsuur op een zichtbare plaats kenbaar maken. Maar u bent niet verplicht de rustdag mede te delen aan het gemeentebestuur.

U mag de wekelijkse rustdag wijzigen, maar de keuze dient u dan wel minimum zes maanden aan te houden. Daarna kan u wel een andere dag kiezen, maar ook dan moet u die keuze minimaal zes maanden aanhouden. Deze bepaling geldt ook voor startende ondernemers.

Als de handelaar meer dan één wekelijkse rustdag hanteert, moet één rustdag een ononderbroken periode van 24 u zijn (startend om 5u ’s morgens of om 13u ’s middags). De andere rustdagen kunnen wel in halve dagen worden opgenomen:

Bij voorbeeld: de winkel is gesloten op zondag, woensdagvoormiddag en donderdagvoormiddag.

• U bezorgt ons uw wekelijkse rustdag.
• U bezorgt ons de gewenste periode en de reden voor de afwijking op uw wekelijkse rustdag. Er moet geen aanvraagformulier worden ingevuld. Deze periode wordt dan op de eerstvolgende adviesraad lokale economie besproken ter advies en nadien voorgelegd aan het college van burgemeester en schepenen. U ontvangt hierna dan de beslissing.

De aangifte van de afwijking op de wekelijkse rustdag is gratis.

Er bestaan drie types van afwijkingen op de regelgeving over de wekelijkse rustdag en de openingsuren.

Afwijkingen voor de handelsvorm:
Bepaalde sectoren zijn niet onderworpen aan de wetgeving:

• verkoop ten huize van een andere consument dan de koper (bv.: "home party’s");
• verkoop aan huis op uitnodiging van de consument;
• verkoop en dienstverlening in de openbare stations (treinen, metro…);
• verkoop en dienstverlening in havenzones en internationale luchthavens; 
• dienstverlening die wegens dringende noodzakelijkheid uitgevoerd moet worden;
• de verkoop in tankstations of vestigingseenheden gelegen op het domein van autosnelwegen, van een assortiment algemene voedingswaren en huishoudelijke artikelen, uitgezonderd gedistilleerde alcoholhoudende dranken en gisthoudende dranken, met een alcoholvolume van meer dan 6 %, op voorwaarde dat de nettoverkoopoppervlakte niet groter is dan 250 m².

De bepalingen over de sluitingsuren en de wekelijkse rustdag zijn ook niet van toepassing op de vestigingseenheden waarvan de hoofdactiviteit de verkoop van een van de volgende productgroepen uitmaakt:

• kranten, tijdschriften, tabak en rookwaren, telefoonkaarten en producten van de Nationale Loterij;
• dragers van audiovisuele werken en videospelen, alsook de verhuur ervan;
• brandstof en olie voor autovoertuigen;
• consumptie-ijs in individuele porties;
• voedingswaren die in de vestigingseenheid worden bereid en er niet worden verbruikt.

Er is sprake van een hoofdactiviteit indien de verkoop van de productgroep die de hoofdactiviteit uitmaakt, minstens 50 % van de jaarlijkse omzet vertegenwoordigt.

Afwijkingen bij bijzondere omstandigheden of beurzen en markten:
Op initiatief van een of meerdere handelaars handelend in eigen naam of in naam van een groepering van handelaars, kan het college van burgemeester en schepenen in sommige gevallen afwijkingen toestaan:

• ter gelegenheid van bijzondere en voorbijgaande omstandigheden (wettelijke feestdagen, solden, feesten, enz.);
• ter gelegenheid van jaarbeurzen en jaarmarkten.

Het aantal afwijkingen is beperkt tot 15 dagen per jaar.

Deze afwijkingen gelden voor het hele grondgebied van de gemeente of voor een deel ervan. In geen enkel geval mogen er individuele afwijkingen toegestaan worden.

Afwijkingen in toeristische gemeenten:
Afwijkingen zijn eveneens voorzien in de badplaatsen en de gemeenten of gedeelten van de gemeenten die als toeristisch centrum erkend zijn.

De reglementering is federaal bepaald en terug te vinden via: https://economie.fgov.be/nl/themas/verkoop/reglementering/sluitingsuren-en-wekelijkse

Wie is bevoegd om op te treden bij inbreuken op de wet?

Enerzijds de officieren en agenten van de federale en lokale politie. Anderzijds de inspecteurs en controleurs van de Algemene Directie Controle en Bemiddeling (de vroegere ‘Economische inspectie’) van de FOD Economie.