Ham: veiliger en met meer natuur

Er komt een gecontroleerd overstromingsgebied in Ham, het natuurgebied aan de Schelde, net voorbij de Peperstraat. Zo maken we het veiliger én natuurlijker. Deze werken zijn onderdeel van een groter plan, dat ons beter wapent tegen overstromingen: het Sigmaplan, specifieker Scheldemeander Gent-Wetteren.

Waarom een gecontroleerd overstromingsgebied?

Het Sigmaplan beschermt Vlaanderen tegen overstromingen. Ook de omgeving van de Scheldemeander tussen Gent en Wetteren vraagt betere bescherming, want de combinatie van stormtij en verzanding van de rivier maakt dat er meer kans is op wateroverlast. Mochten we niets doen, dan zou in dit deel van de Schelde het risico op overstromingen toenemen en de waardevolle natuur verdwijnen. Daarom is de aanleg van het gecontroleerd overstromingsgebied Ham zo belangrijk. De Vlaamse Waterweg nv en het Agentschap voor Natuur en Bos voeren de werken uit.

Wat gaan we doen?

De aannemer bouwt een ringdijk rond het gebied. Bij een grote vloedgolf kan het Scheldewater over de verlaagde dijk in het overstromingsgebied stromen. Via een sluis kan het water terug naar de rivier, als het waterpeil daar voldoende gedaald is.

Ze passen de Scheldedijk aan tot overloopdijken, graven een geul waar de vroegere Schelde liep en leggen een speelbos aan. Er komen ook een schorrug tegen muggen en knijten, een vlonderpad en kijkwand. Eind 2024 zou het hele project afgerond moeten zijn.

Verloop van de werken

Midden oktober beginnen de archeologische boringen en onderzoek. Daarna komt de ontbossing. Het gebied is vanaf dan afgesloten voor voetgangers, tot het einde van de werken eind 2024. Je kan wel nog wandelen of fietsen op het jaagpad.

Ten vroegste in maart 2023 starten de werken aan de ringdijk en de nieuwe sluis. De aanvoer van grond, breukstenen en materiaal gebeurt langs het water, om de omwonenden zo weinig mogelijk hinder te geven. Tijdens de dijkwerken kunnen fietsers en voetgangers via een containercorridor over het jaagpad.

Ontbossing… voor een wilgenvloedbos

Voor de aanleg van het gecontroleerd overstromingsgebied rooien ze alle bomen in het gebied, omdat ze in het nieuwe, natte milieu dat er komt sowieso niet zouden standhouden. Het is veiliger om ze nu al te kappen. Op termijn ontstaat er spontaan een wilgenvloedbos op deze plaats.

Getijdennatuur met slikken en schorren

Er komt een bijzondere in- en uitwateringssluis, waardoor er zeldzame slikken en schorren ontstaan. Die komen alleen onder water bij hoogtij of springtij. Met de nieuwe sluis kunnen we precies regelen hoe nat die slikken moeten zijn. Dat is belangrijk voor de natuur, maar ook om minder knijten te hebben in de Scheldevallei.

Getijdennatuur ontstaat onder invloed van eb en vloed. Slikken zijn de lagere delen, die bij elke vloed overspoeld worden. Het krioelt er van de minidiertjes zoals wormen, krabben en kreeftjes. Dé ideale maaltijd voor allerlei watervogels en vissen. Voor ganzen, eenden en steltlopers zijn de slikken een perfecte plaats om te rusten en voedsel te zoeken.

Bij elk getij laat het terugtrekkend water een laag slib achter in de slikken, dat op bepaalde plaatsen ophoopt. Steken die opgeslibde delen boven de waterlijn uit, dan heb je schorren. Op het ritme van het getij vormen zich zo slikken en schorren met riet en wilgenvloedbos.

Meer informatie

Meer informatie vind je op de website van het Sigmaplan. Je kan er ook inschrijven op een nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.